نهضت جهانی دعای فرج
از شروع غیبت آخرین حجّت الهی قرن ها میگذرد.
نسل های زیادی در این فاصله آمده اند و رفته اند و شاید بسیاری از آنان هرگز حتّی یک بار هم از خود نپرسیده اند که چرا امام عصر علیه السلام از دیدگان مردم غایب شدند و چرا غیبت آن حضرت تا این حدّ طولانی شده است و آیا گفتار ، رفتار ، و کردار ما در این میان تاثیر گذار هست یا خیر؟
آیا ما میتوانیم در زودتر فرارسیدن ظهور حضرت ولی عصر علیه السلام نقشی ایفا کنیم ؟
چه کاری برای ظهور امام عصر علیه السلام از دست ما ساخته است ؟
برای پاسخ به این پرسش های مهم و اساسی ، به چند حدیث گهربار از امامان معصوم علیهم السلام مراجعه میکنیم.
حدیث اول
امام هفتم ، حضرت موسی بن جعفر علیه السلام می فرمایند:
فَلَو قِیلَ إنَّ هَذَا الأَمرَ لَا یَکُونُ إلَّا إِلَی مِائَتَی سَنَةٍ أَو ثَلَاثِ مِائَةِ سَنَةٍ لَقَسَتِ القُلُوبُ وَ لَرَجَعَ عَامَّةُ النَّاسِ عَنِ الإِسلَامِ وَ لَکِن قَالُوا مَا أَسرَعَهُ وَ مَا أَقرَبَهُ تَأَلُّفاً لِقُلُوبِ النَّاسِ وَ تَقرِیباً لِلفَرَجِ.(1)
اگر به ما بگویند: این امر (ظهور دولت حق) تا دویست یا سیصد سال دیگر واقع نمی شود دل ها را قساوت میگیرد و توده مردم از اسلام بر میگردندولکن بگویید: چه زود است! چقدر نزدیک است! تا دل مردم آرام گیرد و فرج نزدیک شود.
این حدیث زیبا می فرماید به مردم بگویید که فرج نزدیک است بدون تعیین وقت ، این یعنی مردم را به نزدیک بودن ظهور ترغیب و تشویق کنیم و ایشان را به این امر امیدوار کنیم ( البته بدون اینکه برای این امر زمانی را تعیین کرده باشیم ) چرا که خود این کار باعث نزدیک شدن ظهور می شود (تقریبا للفرج) بنابر این یکی از مهم ترین کارها برای این امر ( چه کار کنیم تا امام زمان علیه السلام ظهور کند ؟) همین است.
کلمات کلیدی این حدیث:
عامّة الناس + ما اقربه = «و تقریباً للفرج»
عموم مردم + چه نزدیک است = نزدیک شدن ظهور.
حدیث دوم
پدر مهربانمان حضرت مهدی علیه السلام در نامه ای به شیخ مفید می فرمایند:
لَوأَنَّ أَشیاعَنا وَفَّقَهُمُ اللهُ لِطاعَتِهِ عَلَی اجتماع مِنَ القُلُوبِ فِی الوَفاءِ بِالعَهدِ عَلَیهِم لَما تَأَخَّرَ عَنهُمُ الُیمنُ بِلِقائِنا وَ لَتَعَجَّلَت لَهُمُ السَّعادَظُ بِمُشاهَدَتِنا.(2)
اگر شیعیان ما که خداوند آنها را به اطاعت و بندگی خویش موفّق بدارد در وفای به عهد و پیمان الهی اتّحاد و اتّفاق می داشتند و عهد و پیمان را محترم می شمردند ، سعادت دیدار (ظهور) ما به تأخیر نمی افتاد و زودتر به سعادت دیدار ما نائل می شدند.
از حدیث فوق و حدیث اول نتیجه گرفته میشود که مردم باید برای این امر اتحاد داشته باشند.
کلمات کلیدی این حدیث:
عَلَی اجتماع مِنَ القُلُوب = و لَتَعَجَّلَت
اتحاد شیعیان = نزدیک شدن ظهور
حدیث سوم
حضرت امام جعفر صادق علیه السلام می فرمایند:
فلمّا طال علی بنی اسرائیل العذاب ضجّوا و بکوا إلی الله أربعین صباحاً ، فأوحی الله إلی موسی و هارون یخلصهم من فرعون فحطّ عنهم سبعین و مأة سنة ، هکذا أنتم لو فعلتم لفرّج عنّا ، فأمّا إذا لم تکونا ، فإنّ الأمر ینتهی إلی منتهاه.
هنگامی که عذاب و سختی بر بنی اسرائیل طولانی شد ، در پیشگاه الهی دست به دعا برداشتند و چهل روز ضجه و گریه نمودند تا اینکه خدای تعالی به موسی و هارون وحی فرمود تا آن ها را از دست فرعون نجات دهند و با این کارشان خدا از 170 سال باقیمانده غیبت صرف نظر فرمود.
امام صادق علیه السلام فرمودند:
اگر شما (شیعیان) چنین کنید (توبه کنید و به درگاه خدا تضرع و دعا نمایید) خداوند متعال حتماً فرج ما را خواهد رساند (قبل از رسیدن به انتهایش) و اگر این کار را نکنید امر ظهور به انتهایش موکول خواهد شد.(3)
در این حدیث هم اشاره شده اگر عموم مردم با اتحاد و همدلی دست به دعا برداشته و همه با هم ظهور امام زمان علیه السلام را بخواهند در این صورت به فرموده امام صادق علیه اسلام خداوند حتماً فرج را میرساند.
کلمات کلیدی این حدیث:
ضجبوا و بکو+ أنتم = لفرّج الله عنّا
دعای همگانی با ضجه و گریه + شما شیعیان = فرج و ظهور
حدیث چهارم
امام ششم ، حضرت صادق علیه السلام میفرمایند:
توقع امر صاحبک لیلک و نهارک.
(4)
در هر شب و در هر روزت توقع ظهور صاحبت (حضرت مهدی علیه السلام) را داشته باش.
کلمه کلیدی این حدیث:
توقع امر = توقع ظهور در هر لحظه (ظهور ناگهانی)
حدیث پنجم
امام عصرعلیه السلام در پی سوالاتی که اسحاق بن یعقوب از ایشان پرسید ، این گونه پاسخ فرمودند:
فأغلقوا باب السوال عمّا لا یعنیکم ، و لا تتکلّفوا علم ما قد کفیتم ، و اکثروا ادعاء بتعجیل الفرج ، فانّ ذلک فرجکم ، والسلام علی من اتبع الهدی.
(5)
پس ببندید درِ سوال را از آنچه ما شما را کفایت می کنیم به تکلّف و مشقت نیاندازید و برای تعجیل در فرج بسیار زیاد دعا کنید که همانا فرج شما در آن است و سلام بر کسی که از هدایت تبعیت کند.
رمز نهایی ظهور
با توجّه به این حدیث از اهل بیت علیهم السلام اگر عموم مردم یکدیگر را به نزدیکی ظهور ترغیب و تشویق کنند و همه با هم و به صورت همگانی در همه زمان هاو مکان ها با اتحاد زبانی و قلبی همراه با گریه و ضجه با دل های از همه جا بریده دعای بسیار کنند و فرج اما زمان عجل الله فرجه را از خدا بخواهند و توقّع ظهور را داشته باشند ، خداوند هم حتماً فرج را میرساند.
در یک کلام: دعای همگانی همه شیعیان رمز نهایی و اصل ظهور است که اگر عملی شود کار تمام است.
اما متأسفانه دشمن اصلی بشر تا بحال موفق تر بوده است و تمام هرف شیطان و ایدی انسی اش (یهود ، وهابیت ، بهائیت و...) دشمنی با امام زمان علیه السلام ، غافل کردند شیعیان از یاد و نام امام زمان علیه السلام ، غفلت از دعا برای ظهور ایشان و در نهایت تأخیر در ظهور است.
دعای جمعی
دعای دسته جمعی برای تعجیل فرج حضرت ولیِ عصر ارواحنا فداه وظیفه ای است بزرگ که بر عهده تمامی شیعیان و دوستان ائمه اطهار علیهم السلام می باشد که می بایست این سنت پسندیده در بین ایشان به صورت گسترده ای رواج یابد و همگان به این برنامه مهم دینی توجه کامل داشته باشند و یکدیگر را به آن وادار سازند. زیرا تنها وسیله رهایی از تنگناهای روزگار کنونی و آزاد گشتن از این حصار جهنّمی ظلم و بیداد و معصیت و فساد جهانی ، دعاهای خالصانه و صادقانه عمومی و فراگیر برای آشکار شدن تنها بازمانده کاروان مردان ربّانی ، حضرت بقیة الله الاعظم مولانا صاحب الزمان سلام الله علیه می باشد.
اهمیت و ضرورت دعای همگانی و درخواست عمومی مردم برای تعجیل فرج امام عصر عجل الله فرجه و فوائد و برکات و نتایج مفیداین امر با کمی آشنائی با آیات و روایات و دعاهای وارده آشکار میشود.
1- وقتی خداوند متعال در قرآن کریم میفرماید:
«ادعُونِی أَستَجِب لَکُم»(5)
از من بخواهید تا درخواست شما را اجابت کنم.
به ضمیر جمع دقت شود آیا این تشویق به دعای دسته جمعی و عمومی نیست ؟ و خداوند کلید قفل غیبت را با این آیه شریفه به دست ما نداده است ؟ و جواب توهّم برخی نیست که می گویند: ما چه کاره ایم که از خدا بخواهیم کاری را انجام دهد ، او اگر صلاح بداند انجام میدهد !
2- وقتی قرآن کریم می فرماید:
«إِنَّ اللهَ لَا یُغَیِّرُ بِقَومٍ حَتَّی یُغَیِّرُوا مَا بِأَنفُسِهِم»(7)
جز این نیست که خداوند در قومی تغییر و دگرگونی ایجاد نمی کند مگر هنگامی که حال خود را تغییر دهند.
آیا آیه این پیام را ندارد که تا جامعه بشری نیاز به تغییر در وضع موجود را در خود احساس نکند و خواست خود را تغییر ندهد ، خداوند تغییری در آنان نمیدهد ؟! و آیا ثابت نمی کند که از تقدیر و اراده الهی بر این است که تا مردم چیزی را از او نخواهند به آنها نمیدهد ؟
3- وقتی خداوند می فرماید:
«أُجِیبُ دَعوَةَ الدَّاعِ إِذَا دَعَانِ»(8)
دعای درخواست کنندگان را اجابت می کنم آنگاه که از من بخواهند.
آیا این آیه دلیل آن نیست که ما هنوز آن گونه که شایسته است ظهور مظهر حق ولیّ مطلق را از خداوند نخواسته ایم!
4- وقتی خداوند به رسول خود میفرماید که به مردم بگو!
«قُل مَا یَعبَأُ بِکُم رَبِّی لَولادُعَاؤُکُم»(9)
بگو اگر دعا و درخواست شما نباشد پروردگارم اعتنایی به شما نمی کند و ارزشی برای شما قائل نمی شود.
آیا این آیه هم ما را به این موضوع آگاه نمی کند که ارزش انسان به دعا کردن و خواستن است و تا از او خالصانه و صادقانه نخواهیم به ما عنایتی نخواهد کرد؟
5- هنگامی که خداوند متعال میفرماید:
«أَمَّن ِیُجِیبُ المُضطَرَّ إِذَا دَعَاهُ وَ یَکشِفُ السُّوءَ وَ یَجعَلُکُم خُلَفَاء الأَرضِ»(10)
آیا معبود های خیالی شما بهترند یا خدایی که دعای مضطرّ و درمانده را به اجابت میرساند و گرفتاری و بلا را برطرف میکند و شما را خلیفه زمین قرار میدهد ؟
آیا این آیه رمزگشایی از آن نیست که دعا راه نجات از اضطرار و درماندگی و گرفتاری و بلاستکه مصداق بارز آن دوری از حجت خداست و روشنگر این مطلب نیست که راز دست یابی بشر به آرمان شهر فاضله این است که از گرفتاری ها نجات یابد و کلید این گشایش ، دعاست ؟ زیرا خود فرموده است: «إِذَا دَعَاهُ وَ یَکشِفُ السُّوءَ».
آری به درستی که کشف بسیاری از اسرار در این نشانه هاست و اسلام دین نشانه گذاری و کد دهی است که حافظ شیرازی گفته است:
آن بود اهل بشارت که اشارت داند
6- وقتی خداوند متعال می فرماید:
«کُلُّ یَومٍ هُوَ فِی شَأنٍ»(11)
مقدّرات ، هر روز پدید می آید و تدبیر می شود.
آیا این آیه جواب کسانی نیست که می گویند: مقدرات و سرنوشت عالم از ازل معین و مقدر و ثبت شده است و خواست ما چیزی را عوض نمی کند و فقط دعا را وسیله ارتباط و انس با خلق هستی می دانند!؟
7- مگر رسول الله صلی الله علیه و آله و سلم نفرموده:
دست یاری خداوند با جماعت است.
یا نفرموده:
دعا سلاح مومن است.(12)
و یا این که:
دعا قضای الهی را تغییر می دهد!؟
8- مگر در دعای کمیل نمی خوانیم:
«ما به جز دعا مالک هیچ چیز دیگری نیستیم و تنها سرمایه ما دعا و خواستن است؟»
9- مگر امام صادق علیه السلام نفرموده اند که:
اگر بنده ای دهان خود را از دعا کردن ببندد و لب به درخواست نگشاید خداوند چیزی به او نبخشاید؟(13)
10- مگر امام صادق علیه السلام نفرموده اند که: خداوند مقرر فرموده بود بنی اسرائیل 400 سال گرفتار فرعون و طاغوت ها باشند و حضرت موسی علیه السلام ازآنان غایب گردد ، ولی وقتی از ستم فرعون به تنگ آمدند چهل روز به درگاه خداوند به صورت جمعی و گروهی ناله کردند و گریه و دعا نمودند تا اینکه در قضای الهی بداء حاصل شد و خدا از 170 سال باقی مانده عذاب آنان درگذشت و در نتیجه به موسی و هارون وحی فرستاد که بنی اسرائیل را از دست فرعون رهایی بخشند. و سپس امام فرمودند:
شما نیز همین طور اگر آن گونه عمل کنید خداوند حتما گشایش برای شما به وجود می آورد. ولی اگر این گونه عمل نکنید این امر به انتهایش میرسد و تا آخرین مرحله طی خواهد شد.(14)
آیا این مطلب امر به دعای عمومی و درخواست جمعی نیست ؟
11- مگر از حضرت امام رضا علیه السلام نقل نشده است که:
«انه کان یامر بالدعا للحجّته صاحب الزمان»(15)
امام رضا علیه السلام پیوسته به دعا کردن برای حضرت حجت ، صاحب الزمان امر می فرمود.
12- مگر امام هادی علیه السلام به شیعیان نفرمودند:
«علیکم بالدعاء و انتظار الفرج»(16)
شما را سفارش میکنم به دعا و انتظار فرج.
و دعا را بر انتظار مقدم داشته اند و در حقیقت راه رسیدن به انتظار را برای ما باز فرموده اند.
13- مگر نه این که امام حسن عسکری علیه السلام به احمد ابن اسحاق فرمودند:
سوگند به خداوند که فرزندم مهدی دارای غیبتی خواهد بود که هیچ کس در آن دوران از هلاکت و نابودی رهایی نمی یابد ، مگر آن کسی که خداوند او را بر اعتقاد به امامتش استوار دارد و بر دعا نمودن برای تعجیل فرجش موفق بدارد.(17)
14- و مگر نه این است که اگر کسی دنبال برآورده شدن حاجات دنیوی خویش باشد باز راهش در دعا برای فرج است چون دعای حضرت شامل حالش می شود آن جا که فرمودند:
هر کس بعد از ذکر مصائب جد غریبم سید الشهدا علیه السلام برای فرج من دعا کند من برای حوائج او دعا می کنم.(18)
و دعا در مجالس اهل بیت علیهم السلام نیز دعای دسته جمعی و همگانی است.
بنابر این دعای همگانی برای فرج در جلو افتادن امر ظهور آن حضرت اثر قطعی دارد!
پس روشن گردید کار عملی و فراگیر و نهضتی عظیم برای ترویج عمومی و اجتماعی دعای فرج لازم است.
پی نوشت ها
1. اصول کافی ، جلد 2 ، صفحه 192 ، روایت 6.
2. کمال الدین ، جلد 2.
3. تفسیر عیاشی ، جلد 2 ، صفحه 315 ، حدیث 49.
4. بحارالانوار ، جلد 59 ، صفحه 159.
5. کمال الدین ، جلد 2 ، صفحه 483.
6. سوره غافر ، آیه 60.
7. سوره رعد ، آیه 11.
8. سوره بقره ، آیه 186.
9. سوره فرقان ، آیه 77.
10. سوره نمل ، آیه 63.
11. سوره الرحمان ، آیه 30.
12. اصول کافی ، کتاب الدعاء.
13. اصول کافی ، کتاب الدعاء.
14. تفسیر عیاشی ، جلد 2 ، صفحه 155.
15. بحارالانوار ، جلد 95 ، صفحه 330.
16. بحارالانوار ، جلد 95 ، صفحه 336.
17. کمال الدین ، جلد 2 ، صفحه 384.
18. مکیال المکارم ، جلد 1 ، صفحه 382.
